نمک خوراکی

نمک تصفیه شده یکی از مهم ترین املاحیست که در خوراک روزانه ی انسان ها به کار می رود. این ماده ی معدنی عمدتا از سدیم و کلر ساخته شده و به همین دلیل در شیمی به سدیم کلرید نیز مشهور است.

نمک ها که یکی از بحث برانگیز ترین مواد بر روی کره ی خاکی هستند نقش بسیار پر رنگی در زندگی موجودات زنده به خصوص انسان ها دارند. به طوری که بدون وجود نمک خوراکی زندگی انسان مختل می شود.

در گذشته نمک ها قیمت بالاتری داشتند اما به تدریج و با پیشرفت علم و دستیابی آسان و سریع تر به این ماده معدنی از قیمت آن ها کم تر شده و راحت تر در دسترس انسان قرار گرفت.

چه نوع نمکی مصرف کنیم

نمکی که در ایران استفاده می شود باید استاندارد اجباری و پروانه بهداشتی ساخت داشته باشد تا بتوان آن را در بسته بندی های قابل عرضه در فروشگاه های بزرگ و کوچک عرضه کرد. لیکن در بسیاری از کشورهای پیشرفته و در حال توسعه همچنان از نمک معدنی طبیعی به عنوان گزینه اول در صنایع غذایی و یا به عنوان نمک آشپزخانه استفاده می کنند.

پیش تر در بخش سؤالات متداول در مورد تفاوت های نمک ید دار و نمک معدنی و یا حتی تفاوت نمک معدنی و نمک دریایی بحث شده است؛ با توجه به برآیند نظرات و قوانین موجود در بازار ایران همچنان بهترین گزینه به عنوان نمک خوراکی، نمک تصفیه شده و در مرحله بعد نمک معدنی است.

نمک خوراکی از چه منابعی قابل تهیه است

نمک سفره یا همان نمک خوراکی را می توان از طریق مختلفی بدست آورد. از مهم ترین منابع تولید نمک های خوراکی باید به سنگ نمک و نمک دریا( که از آب دریا برداشت می شود) اشاره کرد.

سنگ نمک به صورت معدنی در نشست و چین خوردگی های معادن قابل برداشت است. اما نمک ها به صورت عمده از آب دریا استخراج می شوند. آب دریا یک منبع نامتناهی برای بدست آوردن نمک مورد نیاز انسان است. به صورت کلی روش های استخراج نمک به شرح زیر است:

 استخراج محلول

• در روش استخراج محلول در ابتدا چاه هایی را بعد از مکان یابی حفاری می کنند. در ابتدا معادن نمک را شناسایی کرده و سپس چاه هایی را بر روی منابع نمک ایجاد می کنند.
• سپس آب تازه را به چاه تزریق می کنند.
• در این مرحله آب نمک ها را در خود حل می کند.
• محلول ایجاد شده را بیرون می کشند و آماده ی تبخیر می کنند. برای تبخیر کردن، محلول ها را به کارخانه های مخصوص منتقل می کنند.

اکثرا نمک ید دار و مصرفی را از این طریق بدست می آورند.

تبخیر خورشیدی

تبخیر خورشیدی یکی از ساده ترین و در عین حال سنتی ترین روش هایی است که برای تهیه نمک تصفیه استفاده می کنند. در این روش نمک های استخراک شده به جای اینکه برای تبخیر به کارخانه های مخصوص فرستاده شوند به صورت طبیعی توسط خورشید و باد تبخیر می شوند.

البته روش تبخیر خورشیدی برای تهیه نمک خوراکی روشی نیست که بتوان در تمام مدت و فصول مختلف سال از آن بهره مند شد. به عنوان مثال، لازمه ی بهره مند شدن از روش تبخیر خورشیدی دمای بالا و بارش کم مانند آب و هوای مدیترانه ای می باشد.

استخراج عمیق محوری

برای بدست آمدن نمک خوراکی از طریق استخراج عمیق محوری در ابتدا معدن های نمک را در زیر زمین شناسایی می کنند. این معدن ها عمدتا در زیر لایه های قدیمی کف دریا وجود دارند که بعد از استخراج مورد پردازش قرار گرفته و قابل مصرف می شوند.

روش دستی

برای استخراج نمک خوراکی به روش دستی باید شرایط خاصی وجود داشته باشد. این روش را بیشتر برای جمع آوری نمک از آب دریاچه ها و کف دریاهایی استفاده می کنند که مقادیر بالایی از نمک در آن وجود داشته باشد.

اگر قصد خرید نمک صنعتی را دارید جتما پیش از خرید این مقاله را مطالعه کنید.

تصفیه نمک خوراکی به چه صورت است

برای تصفیه ی نمک در ابتدا سنگ نمک را از معدن استخراج می کنند. این سنگ ها پس از استخراج به کارخانه ی مخصوص فرستاده می شوند و در طی فرآیندی به درجه ی خلوصی ۲.۹۹ درصد می رسند. برای این کار چندین روش وجود دارد.

یکی از رایج ترین روش هایی که برای تصفیه نمک استفاده می کنند، تبلور مجدد است. این روش علارغم پر هزینه بودن بالاترین خالصی را در اختیار ما قرار می دهد. سنگ های نمک استخراج شده به صورت کلی یک بار در معدن متبلور شده اند. این نمک ها را برای بار دوم در کارخانه ها توسط دستگاه های سانتریفیوژ متبلور می شوند. این فرآیند باعث بالاتر رفتن درجه خلوص نمک های خوراکی می شود.

به همین دلیل به این نمک ها نمک تبلور مجدد نیز می گویند. البته برای بالا بردن درجه ی خلوص نمک های تولید شده مراحل خاص دیگری را هم در کارخانه انجام می دهند. به گونه ای که درجه ی خلوص نمک را به میزان ۵.۹۹ برسانند.

یکی از قدیمی ترین روش هایی که برای تصفیه سنگ نمک از آن استفاده می شود حل کردن سنگ های نمک در محیط آزمایشگاه در آب است. زمانی که سنگ نمک را در آب حل می کنند مقداری از ناخالصی های آن در ظرف ته نشین می شود.

ذ زمانی که محلول را از صافی آزمایشگاه عبور می دهند و آن را تبخیر می کنند نمک بدست آمده دارای درجه ی خلوص بیشتری می شود.

انواع نمک خوراکی تصفیه شده

نمک خوراکی دو نوع دارد که در ادامه به بررسی مزایا و مضرات هر یکی می پردازیم:

نمک خوراکی تصفیه شده ید دار

در مراحل تولید نمک خوراکی بعد از تصفیه نمک، پتاسیم ید دار به آن اضافه می شود که به آن نمک ید دار می گویند. نمک های تصفیه شده دارای درجه ی خلوص بالا هستند. به همین دلیل، ید را بیشتر و بهتر در خود حفظ می کنند. کمبود ید در رژیم غذایی باعث به وجود آمدن بیماری های گوناگونی مانند گواتر می شود.

در واقع نمک های خوراکی متشکل از سدیم کلرید هستند که برای تغذیه ی انسان منبع مهمی به شمار می روند. ید عنصر ثانویه ایست که معمولا در نمک های خوراکی به عنوان مواد ریز مغذی شناخته می شوند.

در نگهداری از نمک ید باید کمی حساسیت به خرج داد. چرا که در اثر نگهداری غلط میزان ید موجود در نمک ها به راحتی از بین می رود. به عنوان مثال، نمک ید دار را نباید بیش تر از یک سال نگهداری کرد.

شرایط نگهداری نمک هم باید به دور از نور و رطوبت بوده و در بسته بندی های مخصوصی از جنس پلاستیکی، شیشه ای( به رنگ تیره)، چوبی و سفالی باشد.

بهتری است نمک های یددار را در هنگام استفاده برای پخت و پز در انتها به مواد غذایی اضافه کنیم. زیرا ید موجود در نمک تصفیه در اثر حرارت از بین خواهد رفت.

نمک های تصفیه شده ی ید دار همان نمک های بسته بندی شده و موجود در فروشگاه ها هستند که بیشتر مورد مصارف خانگی مورد استفاده قرار می گیرند.

همه چیز در رابطه با نمک حفاری

نمک خوراکی تصفیه شده بدون ید

نمک های تصقیه شده ی بدون ید نوع دیگر نمک های خوراکی مورد استفاده در صنایع مختلف غذایی می باشند که امکان بسته بندی آن ها در مقدار چند گرمی وجود ندارد. نمک خوراکی تصفیه شده بدون ید در صنایع خوراکی زیر بیشترین کاربرد را دارد:

• نمک خوراکی در صنایع غذایی روغن
• نمک در صنایع تولید غذاهای کنسروی و غذاهای آماده
• نمک خوراکی در تهیه و تولید مواد پروتئین( انواع سوسیس ها و ژامبون ها)
• نمک خوراکی برای تهیه لبنیاتی چون ماست و کشک و پنیر
• نمک برای تهیه خیار شور، ترشیجات و شوری جات
• نمک برای تلخی گیری و پرورش زیتون

نمک یا همان نمک خوراکی یک ماده معدنی محسوب می‌شود که در ساختار خود سدیم و کلر دارد. نمک خوراکی جز مهم‌ترین املاحی است که بسیاری از مردم روزانه از این ماده در موادغذایی خود مصرف می‌کنند.

به نمک خوراکی در مباحث شیمی، سدیم کلرید نیز گفته می‌شود. نمک خوراکی معمولا به شکل معدنی در ته‌نشین‌ها و رسوبات بین معادن دیده و استخراج می‌شود. علاوه بر معادن مقدار بسیار زیادی نمک در آب‌ دریاها موجود است که قابل بهره‌برداری نیز است.

با ورود ناخالصی‌ها به بلور هالیت یا سنگ نمک، این کانی می‌تواند در رنگ‌های مختلف دیده شود. به عنوان مثال نمک قرمز، نمک آبی و… . به عنوان مثال با اضافه شدن اورانیوم و کربن، رنگ نمک سیاه خواهد شد. این کانی را به همراه سیلویت یا نمک تلخ می‌توان در محیط‌های تبخیری، گرم و خشک کشف نمود.

مضرات مصرف زیاد نمک خوراکی

مصرف نمک خوراکی به پوست، مو و همچنین سلامت و بهبود عملکرد بدن کمک شایانی می‌کند اما تا زمانی که بیش‌ازاندازه مصرف نشود. استفاده بیش‌ازحد از نمک‌های خوراکی سلامت فرد را به خطر میندازد.

در بسیاری از افراد مصرف زیاد نمک تصفیه و دریافت زیاد سدیم موجب فشار خون بالا می‌شود. با خوردن زیاد نمک آب در بدن جمع و فشار و بار اضافی به قلب وارد می‌شود. چنانچه شما به فشارخون بالا مبتلا شوید به احتمال زیاد پزشک معالج بهتان رژیم کم سدیم را توصیه می‌کند. علاوه بر تمام موارد بالا، مصرف نمک زیادی باعث پوکی استخوان در فرد می‌شود.

کاربردهای نمک خوراکی

1. آشپزی و پخت‌و‌پز
2. صنایع شیمیایی
3. تصفیه آب
4. ایمن‌سازی جاده‌ها
5. تمیزکننده و ضدعفونی‌کننده
6. سلامتی بدن
7. کشاورزی
8. پزشکی
9. صنایع غذایی
10. استفاده در برخی مواد بهداشتی مانند خمیردندان

فواید نمک برای سلامت بدن

1. در صورت مصرف به اندازه باعث تعادل فشار خون می‌شود.
2. نرم‌کردن و صاف‌کردن حنجره
3. تنظیم خواب شبانه
4. کمک به جذب مواد مغذی موجود در مواد غذایی
5. درمان خشکی دهان و سرفه‌های خشک
6. بهبود بیماری‌هایی نظیر سینوزیت و زکام
7. بهبود عملکرد و سوخت‌وساز بدن
8. بهبود عملکرد سلول‌های عصبی

جوهر نمک خوراکی

شاید تا به امروز با شنیدن جوهر نمک تنها به یاد جوهر نمک‌های صنعتی افتاده‎اید که اسیدی بسیار قوی هستند و جهت پاک کردن سطوح توالت، ضدعفونی و از بین بردن زنگ‌زدگی فلزات از آن استفاده می‌شود. این جوهر نمک را به نام هیدروکلریک اسید یا اسید معده می‌شناسند. آیا واقعا جوهر نمک تنها صنعتی و غیرخوراکی بوده یا نوع خوراکی آن نیز موجود است؟

حقیقت این است که جوهر نمک‌های خوراکی وجود دارند. جوهر نمک‌های خوراکی همان اسید کلریدریکی است که در انواع موادغذایی، خوراکی‌ها، نوشیدنی‌ها، شیرینی‌جات و انواع سس‌ها کاربرد دارد. در حقیقت جوهر نمک‌های خوراکی در موادغذایی به عنوان یک تنظیم‌کننده PH و نگهدارنده کاربرد دارند. به عنوان مثال این ماده در ساخت و تولید نوشابه استفاده می‌شود.

خط تولید نمک خوراکی

در خط تولید نمک تصفیه در کارنجات نمک ماده اولیه همان “سنگ نمک” است. نحوه کار کارنجات نمک و خط تولید نمک ید دار به شرح زیر است.

سنگ نمک پس از کشف و استخراج یا بهره‌برداری از آب دریا به کارخانه سنگ نمک منتقل می‌شود و در سالن دپوی سنگ و واحد جکش خالی می‌گردد. پس از انتقال حال نوبت به کارگران می‌رسد، آنها سنگ نمک‌ها را با لودر یا بیل به داخل دهانه دستگاه سنگ شکن میفرستند.

این دستگاه سنگ نمک را به عبارتی خورد و آسیاب می‌کند و محصول خروجی از چکش، به اندازه ۳ مش یا حدودا ۸ میلیمتر تا ۷۰ مش خرد می‌شود. حال محصول به دست آمده از این قسمت وارد خط تولید و بروی دو تا سرند اصلی هدایت می‌شوند.

محصول در این سرندها براساس سایز توری‌ها و همچنین اندازه خود دانه‌ها از یکدیگر تفکیک می‌شوند.

گل نمک یک شرکت تامین‌کننده و تولیدکننده نمک خوراکی بوده که صنایع مختلف می‌توانند با قیمت مقرون به صرفه از این شرکت خرید کنند.

نمک خوراکی چگونه تولید می‌شود

نمک خوراکی در صنایع غذایی و به عنوان مهم ترین چاشنی غذاها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده در تمام کشورها به عنوان اصلی ترین طعم دهنده غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نمک‌ها انواع مختلفی دارند که هرکدام از ویژگی های خاصی برخوردار هستند.

یکی از اصلی ترین مواد تشکیل دهنده نمک خوراکی سدیم است و دومین عنصر تشکیل دهنده آن کلرید است که از ترکیب این دو با یکدیگر نمک خوراکی به وجود می‌آید.

باید بدانید که نمک خوراکی نه اسیدی است و نه قلیایی زیرا سدیم به خودی خود اسیدی و کلرید به تنهایی قلیایی است که ترکیبشان با یکدیگر خنثی کننده است و به همین دلیل به آن بافر و یا نمک خنثی می‌گویند. سدیم دارای بار مثبت و کلرید دارای بار منفی است که مخلوط آن نمک قطبی را تشکیل می‌دهد.

ویژگی‌های نمک خوراکی چیست

علاوه بر مصارف خانگی از نمک، کاربردهای غالب تر، تولید حدود ۲۵۰ میلیون تن در سال شامل مواد شیمیایی و یخ زدایی می شود. نمک به طور مستقیم یا غیرمستقیم در تولید بسیاری از مواد شیمیایی استفاده می شود که بیشتر تولیدات جهان را مصرف می کند.
نمک خوراکی مانند دیگر مواد و محصولات دارای مزایا و معایبی است. نمک‌های خوراکی امروزه در بازار به دو دسته دریایی و تصفیه شده تقسیم و عرضه می‌شود. در ادامه با برخی مزایا این دو دسته آشنا می‌شویم:

مزایای نمک خوراکی دریایی

• استخراج آن با تبخیر آب دریا
• وجود حداقل ۸۴ عنصر مفید در نمک دریایی خوراکی
• وجود آلودگی کمتر
• خواص درمانی

مزایای نمک خوراکی تصفیه شده یا یددار

• به دست آوردن آن از معادن زیر زمینی
• وجود افزودنی مانند یدات پتاسیم

نمک رژیمی خوراکی چیست

برای افرادی مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی استفاده از نمک رژیمی بیشتر توصیه می‌شود زیرا در تولید این نوع نمک از مقدار بسیار کم و استانداردی از سدیم استفاده می‌شود. نمک رژیمی به همین دلیل عملکرد تیروئید به خصوص تیروئید کم کار را بهبود می‌بخشد.

این محصول علاوه بر کنترل سدیم مقداری از پتاسیم بدن را نیز تامین می‌کند. ساختار نمک رژیمی به نوعی طراحی شده که سدیم به کار رفته در آن ۲۱۱ گرم و پتاسیم به کار رفته در این محصول ۵۳۳ گرم است.
بدن انسان همزمان نیاز به سدیم و پتاسیم دارد که این روند با استفاده از نمک خوراکی سدیم را و با استفاده از سبزیجات پتاسیم بدن را تامین می‌کند. اما با استفاده از نمک رژیمی خوراکی می‌توانید هر دو این عناصر را در بدن خود تامین کنید که برای عملکرد اعصاب بسیار مفید هستند.

ویژگی‌های نمک رژیمی:

کنترل و کاهش فشار خون

مناسب برای قلب و کلیه

جلوگیری از خستگی زود هنگام

مناسب برای افراد دیابتی

جلوگیری از بروز ناتوانی جسمی

و…

کمبود پتاسیم بدن

همانطور که گفته شد بدن نیاز به پتاسیم برای عملکردی مناسب دارد. کمبود پتاسیم زمانی رخ می‌دهد که رژیم غذایی و مشکلات روده مانند استفراغ و… اجازه وجود مدت زمان زیاد پتاسیم را در بدن انسان ندهد که به مرور زمان سبب کاهش پتاسیم بدن می‌شود.

کمبود پتاسیم در بدن با گذشت زمان باعث هیپوکالمی می‌شود که سبب بروز: فشار خون بالا، یبوست، مشکلات قلبی و… می‌شود. نمک رژیمی با توجه به ترکیبات ساخته شده می‌تواند بدون بروز مشکل و با کنترل دستگاه ایمنی بدن شما، بهترین گزینه در مصرف نمک خوراکی باشد.

در پایان

گروه کارخانه جات گل نمک یکی از برترین مجموعه های تامین کننده ی نمک ید دار در سطح ایران و خارج از کشور می باشد که با داشتن بیش از سی سال سابقه ی فعالیت در این زمینه توانسته است کاربران خود را با بهترین محصولات تولیدی خود همراه کند.

این مجموعه با داشتن تجهیزات و ماشین آلات پیشرفته برای فرآیند های مختلف تولید، برخورداری از کارشناسان مجرب و حرفه ای، بهره مند شدن از بهترین معادن سنگ نمک در کشور توانسته است بهترین و با کیفیت ترین نمک های خوراکی را با مناسب ترین قیمت در اختیار کاربران خود قرار دهد.

همچنین این مجموعه در صورت نیاز کشور های دیگر به نمک تصفیه محصولات خود را به نقاط مختلف در خارج کشور صادر می کند. به عنوان مثال صادرات محصولات به کشورهایی چون، روسیه، ارمنستان، گرجستان، آزربایجان، ترکیه، عمان، عراق، کویت، عمارات، قطر، عمان و افغانستان را می توان از جمله توانایی های گروه تولیدی گل نمک دانست.

بنابراین آموختید که نمک خوراکی همانطور که یکی از مهم ترین ها در مصارف روزمره به شمار می‌رود، استفاده غیراصولی و ناآگاهانه از آن سبب بروز مشکلاتی می‌شود. شما اگر به سلامت و خالص بودن موادغذایی خود اهمیت می‌دهید باید با بررسی و تحقیق بهترین مواد را برای کاربرد روزانه خود استفاده کنید. نمک رژیمی با توجه به ویژگی‌هایی که دارد و مواد ساخته شده آن یکی از بهترین و سالم ترین نمک خوراکی در صنایع غذایی به شمار می‌رود.