اگر بخواهیم در خصوص اینکه چقدر طول می کشد تا نمک تولید شود و ترکیبات یونی نمک و نحوه تشکیل این ماده موجود در طبیعت مطالعه کنیم آن را از دسته رسوبات سنگی و آب موجود در دریاها و نیز کلونیهای موجود در معادن نمکی خواهیم یافت که رایج ترین نوع آن مربوط به کلرید سدیم از نوع نمک خوراکی می باشد.
نکته مهمی که از ابتدا لازم است به آن توجه شود این است که نمک ها دو دسته هستند نمک صنعتی و نمک خوراکی که هر یک ترکیب یونی ویژه و کاربرد منحصر به فرد خود را دارند.
نمک همچنین در پوسته زمین به فراوانی یافت میشوند. نمکها اگرچه پیوندی یونی دارند اما یک حلال مطمئن و ساده هستند بهترین و راحت ترین انحلال آنها در حلالها قطبی مثل آب صورت میگیرد که کاملا در آن حل میشوند.
جالب است که بدانید کاتیون های موجود در نمک با اکسیژن آب که یک مولکول منفی است حل شده و هیدروژن موجود در آب به عنوان بخش مثبت آن با آنیون نمک ترکیب میشوند. اما هر کدام از انواع خوراکی و صنعتی مدت زمان متفاوتی برای تشکیل بلورهای خود نیاز دارند که در ادامه در این مقاله از گل نمک به آن خواهیم پرداخت.
فهرست مطالب
انواع نمک ها و مدت زمان لازم جهت تولید آنها
نمک با وجود اینکه ترکیب سادهای دارد و بر خلاف اینکه حلال پر سرعتی است. اما برای تشیکل ساختار خود نیازمند مدت زمان میباشد. که به چند نمونه از آن اشاره میکنیم:
بطور مثال سنگ نمک که یک کانی سدیم کلراید است و در معادن نمک یافت میشود می توان گفت چند صد سال برای به هم پیوستگی و ترکیب نیازمند زمان میباشد.
همچنین نمکهای خوراکی که در طبیعت یافت شده و حاصل و نتیجه تلاطم و ارتباط ماده در متن طبیعت است، نیازمند مدت زمان بیشتری بوده و گاه چند صد سال ماندگاری دارد. معروفترین و متداولترین نمک خوراکی نمک دریاست که نیازمند استخراج از آب دریاهای آزاد است بطوری که شوری آب دریا در قسمتی از زمین با استراج نمک همراه است.
آن هم استخراجی خود به خود طبیعی که حاصل دستان بخشنده خود طبیعت میباشد. نمکهای خوراکی تصفیه و پالایش بسیار دقیقی دارند در نتیجه هرگز سلامت بدن را به مخاطره نمیاندازد.
نوع دیگر نمک با نام نمک صنعتی در مقایسه با نمک طبیعی ید بسیار کمتری دارد و لذا وارد مصارف صنعتی میشود.
چقدر طول می کشد تا نمک تولید شود و مدت زمان لازم برای استخراج نمک دریایی
SALT یا همان نمک در واکنش خنثی سازی اسید و باز بدست میآید. این ماده ساده و به ظاهر کم اهمیت بدون وجود خود زندگی طبیعت را مختل میکند. لازم است بدانیم که عمدهترین و بزرگترین منبعی که از آن نمک استخراج میشود آب دریاست.
گاها مستقیما نمک دریا از آب استخراخ شده و گاه نیاز است از طریق استخراج نمک از اعماق زمین که دارای رسوبات نمک از بازماندههای آبهای زیر زمینی است استخراج و پالایش صورت پذیرد.
ساده ترین روش استخراج نمک شکری دریایی به روش تبخیر نور خورشید است. این روش بطور ویژه در مناطق مدیترانهای صورت میگیرد که در طول سال بارش کمتری داشته و دمای هوا در آنجا بالاتر است. لذا تبخیر آب بهتر صورت گرفته و نمک به غلظت لازم برای برداشت خود میرسد.
همچنین در بخشهایی از سواحل مانند کشور چین، هن و کاندا دریاچههای وجود دارند که مقدار نمک در آن نواحی بطوری کاملا مشهود و قابل دسترس بوده که فرد میتواند بصورت دستی آن را استخراج نماید.
بیشتر بخوانید: روش های نگهداری از سنگ نمک
یک شیوه دیگر تولید نمک، روش استخراج محلول است که نمک آب دار را جهت تبخیر و جداسازی به کارخانه برده تا در فضایی مصنوعی با سرعت بیشتری تبخیر و جداسازی صورت گیرد.
روش تهیه نمک صنعتی و کاربرد آنها
نمک استخراج شده از دریا و همچنین سنگ نمک فقط به مقدار ۶% به مصارف خانگی رسیده و تبدیل به نمک صدفی خوراکی میشود. نمکهایی که درجه خالص بودن آنها کمتر است و ید لازم را جهت مصرف ندارد وارد عرصه دیگر تولیدات صنعتی میشوند.
لذا از جمله نکات قابل توجه در کاربرد نمک این است که حدود ۶۸% نمکها در کارخانجات صنعتی جهت استفاده و ساخت مواد تولیدی دیگر استفاده میشوند.
بیشتر بخوانید: تاثیر نمک بر زندگی بشر
شاید برایتان جالب باشد که بدانید تولیداتی همچون PVC ،خمیر کاغذها و پلاستیک با استفاده از نمک در کارخانهها تولید میشوند. نمک پودری صنعتی چون در درون خود خاصیت میکروبزدایی دارد و حتی برای سالم نگه داشتن بسیاری از مواد دیگر استفاده میشود در مصارف دیگر از جمله جهت تصفیه آبهای آلوده شرب خانگی، و نیز تهیه شوینده ها و مواد بهداشتی کاربرد چشمگیری دارد. همچنین در کارخانجات تولید لبنیات و حوزه دامداری نیز این نعمت خدادای کاربرد مهمی دارد.
سنگ نمک در معدن و استخراج آن
همانطور که اشاره شد سنگ نمک نوعی کانی موجود در معادن مخصوص نمک است. معدنشناسان تا کنون رنگ هاي متعددی را از سنگ نمک مشاهده نموده اند که مربوط به ناخالصیهای موجود در این کانی میباشد. بوجود آمدن این ترکیب طبیعی به مدت زمان طولانیتری نیاز دارد؛ معادن نمک ذخایری ارزشمند و سرمایه ای بزرگ هستند که جزء سرمایههای طبیعی هر کشوری محسوب میشوند.
هنگامی به کاربرد سنگ نمک بخصوص در مصارف و تولیدات بهداشتی و درمانی نگاه میکنیم نقش و اهمیت آن را بهتر درک میکنیم. استخراج سنگ نمک جاده از معدن تا مصرف به زمان بیشتری نسبت به نمکهای دریایی نیاز دارد؛ این مسئله، هم به میزان ناخالصی این کانی وابسته است و هم به کلنی متصل به هم که در ترکیب سنگ نمک به کار رفته است مربوط میشود.
استحکام سنگ نمک آنقدر بالاست که از آن برای تزئینات خانگی و ساخت انواع لوازم تزئینی مانند چراغ خواب، مجسمههای نمکی، یا حتی دیوارهای نمکی استفاده میشود. رنگ هاي موجود در کانی سنگ نمک بر زیبایی مضاعف آن میافزاید.
مطلب پیشنهادی: برای مصرف خوراکی کدام نمک بهتر است
مزایا و معایب استفاده از نمک
این ماده ارزشمند و ساده مانند تمام مواد دیگر مزایا و همچنین معایبی دارد که در زندگی انسان اثرگذار است. بدن انسان بشدت نیازمند نمک خوراکی است. نه تنها صرفا بجهت مزه دار نمودن غذای روزانه افراد، بلکه سیستم مکانیزم بدن به این ماده یونی نیاز دارد. چرا که یون و سدیم دو عنصر موجود در بدن انسان است که لازم است مقدار تعادل آن از همین طریق مصرفی حفظ شود.
نمک جهت تنظیم فشار خون از طریق تعادل مایعات در بدن نقش بسزایی دارد. اما با این وجود باید دقت داشت که مصرف نامعقول آن موجب آسیب به سیستم بدن از جمله بالارفتن فشار خون، رسوب در کلیهها، ایجاد بیماریهای قلبی و گاه سکتههای مغذی نیز میشود.
اگر مصرف سدیم در حد اعتدال نباشد منجر به دو بیماری هایپرناترمی و هیپوناترمی میشود. ید موجود در نمک موجب میشود تا مشکلات ناشی از عدم ید در بدن مانند مشکل گوآتر از بین برود. توجه به این نکته لازم است که بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت مصرف روزانه نمک نباید از خط ۵ گرم بیشتر عبور نماید.
بیشتر بخوانید: تشخیص نمک صنعتی از نمک خوراکی