نمک در صنعت کاغذ و کارتن سازی: نقش حیاتی در فرآیندهای تولید
صنعت کاغذ و کارتن سازی یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین صنایع تبدیلی در جهان است که محصولات آن در تمام جنبه‌های زندگی مدرن کاربرد دارند. از کتاب‌ها و روزنامه‌ها گرفته تا بسته‌بندی‌های مختلف، کاغذ و مشتقات آن همچنان با وجود گسترش دنیای دیجیتال، نقشی اساسی در زندگی روزمره ما ایفا می‌کنند. آنچه شاید برای بسیاری ناشناخته باشد، نقش مهم نمک و ترکیبات آن در فرآیند تولید این محصولات است.
نمک، فراتر از یک چاشنی غذایی، ماده‌ای چندکاربردی در صنایع مختلف از جمله صنعت کاغذ و کارتن سازی است. ترکیبات مختلف نمک، به‌ویژه نمک‌های سدیم و پتاسیم، در مراحل مختلف تولید کاغذ از خمیرسازی گرفته تا سفیدسازی و پرداخت نهایی، نقش‌های متعددی ایفا می‌کنند.
گروه کارخانجات گل نمک به عنوان یکی از پیشگامان تولید و فروش عمده انواع نمک در ایران، نقش مهمی در تأمین مواد اولیه صنایع مختلف از جمله صنعت کاغذ و کارتن سازی ایفا می‌کند. با توجه به اهمیت کیفیت و خلوص نمک در فرآیندهای تولید کاغذ، انتخاب تأمین‌کننده مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است.
در این مقاله، به بررسی جامع نقش نمک در صنعت کاغذ و کارتن سازی، انواع ترکیبات نمکی مورد استفاده، کاربردهای آن‌ها در مراحل مختلف تولید، چالش‌ها و نوآوری‌های این حوزه می‌پردازیم.
نمک در صنعت کاغذ و کارتن سازی
بخش اول: مروری بر فرآیند تولید کاغذ
برای درک بهتر نقش نمک در صنعت کاغذ و کارتن‌سازی، ابتدا مروری کلی بر فرآیند تولید کاغذ خواهیم داشت.
۱-۱. مراحل اصلی تولید کاغذ
فرآیند تولید کاغذ شامل چند مرحله اصلی است:
۱-۱-۱. تهیه مواد اولیه
مواد اولیه تولید کاغذ عمدتاً شامل منابع سلولزی مانند چوب، باگاس (تفاله نیشکر)، کاه، کنف، و کاغذهای بازیافتی است. در میان این منابع، چوب همچنان اصلی‌ترین ماده اولیه در صنعت کاغذ جهان است.
۱-۱-۲. خمیرسازی (Pulping)
در این مرحله، مواد سلولزی به خمیر تبدیل می‌شوند. این فرآیند می‌تواند به روش‌های مختلف انجام شود:
خمیرسازی مکانیکی: در این روش، الیاف چوب با استفاده از نیروی مکانیکی از هم جدا می‌شوند.
خمیرسازی شیمیایی: در این روش، از مواد شیمیایی برای حل کردن لیگنین (ماده چسبنده بین الیاف) استفاده می‌شود. روش کرافت (سولفات) و روش سولفیت، دو روش اصلی خمیرسازی شیمیایی هستند.
خمیرسازی نیمه‌شیمیایی: ترکیبی از روش‌های مکانیکی و شیمیایی است.
۱-۱-۳. سفیدسازی (Bleaching)
خمیر تولید شده معمولاً رنگی است و برای تولید کاغذهای سفید، نیاز به سفیدسازی دارد. این فرآیند با استفاده از مواد شیمیایی اکسیدکننده مانند پراکسید هیدروژن، دی‌اکسید کلر یا ازن انجام می‌شود.
۱-۱-۴. آماده‌سازی خمیر
در این مرحله، خمیر پالایش می‌شود و مواد افزودنی مختلف مانند پرکننده‌ها، چسب‌ها، رنگ‌ها و سایر مواد شیمیایی به آن اضافه می‌شوند.
۱-۱-۵. تشکیل ورق
خمیر رقیق روی توری ماشین کاغذ پخش می‌شود. آب اضافی از خمیر خارج می‌شود و الیاف شروع به تشکیل شبکه می‌کنند.
۱-۱-۶. پرس و خشک کردن
ورق مرطوب از میان غلتک‌های پرس عبور داده می‌شود تا آب بیشتری از آن گرفته شود. سپس، ورق از میان سیلندرهای داغ عبور می‌کند تا خشک شود.
۱-۱-۷. پرداخت و تکمیل
در این مرحله نهایی، کاغذ ممکن است کلندر (صیقلی) شود، روکش داده شود یا سایر عملیات تکمیلی روی آن انجام شود.
۱-۲. روش‌های مختلف خمیرسازی
از میان مراحل ذکر شده، خمیرسازی یکی از مهم‌ترین مراحل است که نمک و ترکیبات آن نقش مهمی در آن ایفا می‌کنند. به همین دلیل، به بررسی دقیق‌تر روش‌های خمیرسازی می‌پردازیم:
۱-۲-۱. فرآیند کرافت (سولفات)
فرآیند کرافت رایج‌ترین روش خمیرسازی شیمیایی است که حدود ۸۰% خمیر شیمیایی جهان با این روش تولید می‌شود. در این روش، چیپس‌های چوب در محلولی از هیدروکسید سدیم (NaOH) و سولفید سدیم (Na₂S) که به “مایع سفید” معروف است، پخته می‌شوند. این فرآیند در دمای ۱۷۰-۱۵۰ درجه سانتی‌گراد و فشار بالا انجام می‌شود.
۱-۲-۲. فرآیند سولفیت
در فرآیند سولفیت، از محلول بی‌سولفیت کلسیم، سدیم، منیزیم یا آمونیوم استفاده می‌شود. این روش نسبت به روش کرافت، خمیر روشن‌تری تولید می‌کند اما مقاومت کمتری دارد.
۱-۲-۳. فرآیند سودا
فرآیند سودا یکی از قدیمی‌ترین روش‌های خمیرسازی شیمیایی است که در آن فقط از هیدروکسید سدیم استفاده می‌شود. این روش بیشتر برای مواد اولیه غیرچوبی مانند کاه و باگاس مناسب است.
بخش دوم: نقش نمک در فرآیند خمیرسازی
نمک و ترکیبات آن نقش‌های متعددی در فرآیندهای مختلف خمیرسازی ایفا می‌کنند. در این بخش، به بررسی این نقش‌ها می‌پردازیم.
۲-۱. نقش نمک در فرآیند کرافت
فرآیند کرافت که به فرآیند سولفات نیز معروف است، یکی از اصلی‌ترین روش‌های تولید خمیر کاغذ است که در آن ترکیبات نمک نقش کلیدی دارند:
۲-۱-۱. سولفات سدیم (Na₂SO₄)
سولفات سدیم یکی از مواد شیمیایی اصلی مورد استفاده در فرآیند کرافت است. این ماده به سیستم بازیابی شیمیایی اضافه می‌شود تا جبران تلفات سدیم و گوگرد در فرآیند را بکند. سولفات سدیم در کوره بازیابی احیا می‌شود و به سولفید سدیم (Na₂S) تبدیل می‌شود که یکی از اجزای اصلی “مایع سفید” است.
معادله شیمیایی این فرآیند به صورت زیر است:
Na₂SO₄ + 4C → Na₂S + 4CO
گروه کارخانجات گل نمک با تأمین سولفات سدیم با خلوص بالا، نقش مهمی در کیفیت فرآیند کرافت ایفا می‌کند. فروش عمده انواع نمک صنعتی با کیفیت مناسب برای صنعت کاغذ، از خدمات اصلی این مجموعه است.
۲-۱-۲. هیدروکسید سدیم (NaOH)
هیدروکسید سدیم یا سود سوزآور، جزء دیگر “مایع سفید” در فرآیند کرافت است. این ماده به حل شدن لیگنین کمک می‌کند و الیاف سلولز را آزاد می‌سازد. هیدروکسید سدیم معمولاً از الکترولیز کلرید سدیم (نمک طعام) تولید می‌شود.
۲-۱-۳. سولفید سدیم (Na₂S)
سولفید سدیم همراه با هیدروکسید سدیم، مایع پخت اصلی در فرآیند کرافت را تشکیل می‌دهد. این ماده سرعت حل شدن لیگنین را افزایش می‌دهد و به حفظ مقاومت الیاف سلولز کمک می‌کند.
۲-۱-۴. کربنات سدیم (Na₂CO₃)
کربنات سدیم یا سودا اش، در سیستم بازیابی شیمیایی فرآیند کرافت استفاده می‌شود. این ماده از سوزاندن “مایع سیاه” (پساب پخت حاوی لیگنین و مواد شیمیایی مصرف شده) در کوره بازیابی تولید می‌شود و سپس با آهک (CaO) واکنش می‌دهد تا هیدروکسید سدیم را بازتولید کند:
Na₂CO₃ + CaO + H₂O → 2NaOH + CaCO₃
۲-۲. نقش نمک در فرآیند سولفیت
در فرآیند سولفیت، ترکیبات نمک دیگری مورد استفاده قرار می‌گیرند:
۲-۲-۱. سولفیت سدیم (Na₂SO₃) و بی‌سولفیت سدیم (NaHSO₃)
در فرآیند سولفیت سدیم، از این ترکیبات به عنوان عوامل اصلی پخت استفاده می‌شود. این مواد با لیگنین واکنش می‌دهند و آن را محلول می‌کنند. معادله کلی واکنش به صورت زیر است:
لیگنین + HSO₃⁻ → لیگنوسولفونات محلول
۲-۲-۲. هیدروکسید سدیم (NaOH)
در فرآیند سولفیت قلیایی، از هیدروکسید سدیم همراه با سولفیت سدیم استفاده می‌شود. این ترکیب باعث افزایش pH و بهبود حلالیت لیگنین می‌شود.
۲-۳. نقش نمک در فرآیند سودا
در فرآیند سودا که یکی از قدیمی‌ترین روش‌های خمیرسازی است، هیدروکسید سدیم (NaOH) تنها ماده شیمیایی اصلی مورد استفاده است. این ماده با لیگنین واکنش می‌دهد و آن را به ترکیبات محلول تبدیل می‌کند.
فرآیند بازیابی در روش سودا نیز مشابه فرآیند کرافت است، با این تفاوت که سولفید سدیم در آن وجود ندارد.
گروه کارخانجات گل نمک با تأمین کلرید سدیم با خلوص بالا برای تولید هیدروکسید سدیم، به کیفیت فرآیند سودا کمک می‌کند. فروش عمده انواع نمک خالص و صنعتی، امکان تولید مواد شیمیایی با کیفیت برای صنعت کاغذ را فراهم می‌کند.
نمک در صنعت کاغذ و کارتن سازی
بخش سوم: نقش نمک در فرآیند سفیدسازی و پالایش خمیر
پس از تولید خمیر، مراحل سفیدسازی و پالایش انجام می‌شود که در این مراحل نیز ترکیبات نمک نقش مهمی ایفا می‌کنند.
۳-۱. نقش نمک در سفیدسازی خمیر
سفیدسازی خمیر فرآیندی است که طی آن لیگنین باقی‌مانده و سایر عوامل رنگی از خمیر حذف می‌شوند تا خمیری با درجه سفیدی بالا برای تولید کاغذهای سفید به دست آید. در این فرآیند، ترکیبات نمک متعددی استفاده می‌شوند:
۳-۱-۱. هیپوکلریت سدیم (NaClO)
هیپوکلریت سدیم یکی از قدیمی‌ترین مواد سفیدکننده در صنعت کاغذ است. این ماده از واکنش کلر با هیدروکسید سدیم تولید می‌شود:
Cl₂ + 2NaOH → NaClO + NaCl + H₂O
هیپوکلریت سدیم لیگنین را اکسید می‌کند و باعث حل شدن آن و افزایش درجه سفیدی خمیر می‌شود. امروزه استفاده از این ماده به دلیل مسائل زیست‌محیطی کاهش یافته است.
۳-۱-۲. کلرات سدیم (NaClO₃) و دی‌اکسید کلر (ClO₂)
دی‌اکسید کلر یکی از مهم‌ترین مواد سفیدکننده در فرآیندهای مدرن سفیدسازی است. این ماده از کلرات سدیم در واکنش با اسید سولفوریک و یک عامل احیاکننده تولید می‌شود:
2NaClO₃ + H₂SO₄ + SO₂ → 2ClO₂ + 2NaHSO₄
دی‌اکسید کلر نسبت به کلر، انتخابی‌تر عمل می‌کند و لیگنین را بدون آسیب به سلولز اکسید می‌کند. همچنین، ترکیبات آلی کلرینه کمتری تولید می‌کند و از نظر زیست‌محیطی مطلوب‌تر است.
۳-۱-۳. پراکسید هیدروژن (H₂O₂) و هیدروکسید سدیم (NaOH)
پراکسید هیدروژن در محیط قلیایی (با استفاده از هیدروکسید سدیم) یکی از مهم‌ترین مواد سفیدکننده در فرآیندهای سفیدسازی بدون کلر (TCF) است. در این فرآیند، یون پراکسید (HOO⁻) تشکیل می‌شود که عامل اصلی سفیدکنندگی است:
H₂O₂ + NaOH → Na⁺ + HOO⁻ + H₂O
پراکسید هیدروژن گروه‌های رنگی لیگنین را اکسید می‌کند و باعث افزایش درجه سفیدی خمیر می‌شود.
۳-۱-۴. سیلیکات سدیم (Na₂SiO₃)
سیلیکات سدیم یا شیشه آب، به عنوان تثبیت‌کننده در سفیدسازی با پراکسید هیدروژن استفاده می‌شود. این ماده یون‌های فلزی مانند آهن و منگنز را که می‌توانند باعث تجزیه پراکسید شوند، غیرفعال می‌کند و کارایی سفیدسازی را افزایش می‌دهد.
۳-۲. نقش نمک در پالایش و آماده‌سازی خمیر
پس از سفیدسازی، خمیر باید پالایش شود و برای تولید کاغذ آماده گردد. در این مرحله نیز ترکیبات نمک نقش مهمی دارند:
۳-۲-۱. سولفات آلومینیوم (Al₂(SO₄)₃) و آلوم (KAl(SO₄)₂·12H₂O)
این ترکیبات به عنوان عوامل رسوب‌دهنده و کمک‌کننده به نگهداری مواد پرکننده و رنگ‌ها در شبکه الیاف استفاده می‌شوند. آن‌ها همچنین به عنوان عوامل آهاردهی اسیدی عمل می‌کنند.
۳-۲-۲. کربنات سدیم (Na₂CO₃) و هیدروکسید سدیم (NaOH)
این مواد برای تنظیم pH خمیر استفاده می‌شوند. pH مناسب برای تولید کاغذ بسته به نوع کاغذ و سیستم آهاردهی متفاوت است. در سیستم‌های آهاردهی قلیایی، pH باید در محدوده ۸-۷.۵ باشد که با استفاده از این ترکیبات تنظیم می‌شود.
۳-۲-۳. سولفات سدیم (Na₂SO₄) و کلرید سدیم (NaCl)
این ترکیبات به عنوان الکترولیت در سیستم‌های نگهدارنده و کمک به تثبیت رنگ‌ها و مواد پرکننده استفاده می‌شوند. آن‌ها همچنین می‌توانند بر خواص فیزیکی خمیر مانند تورم الیاف و پیوند بین الیاف تأثیر بگذارند.
گروه کارخانجات گل نمک با تأمین انواع نمک با خلوص بالا برای تولید ترکیبات مختلف مورد نیاز در فرآیند سفیدسازی و پالایش، به کیفیت محصول نهایی کمک می‌کند. فروش عمده انواع نمک صنعتی با آنالیز دقیق و مشخصات فنی استاندارد، از خدمات تخصصی این مجموعه است.
بخش چهارم: نقش نمک در تولید کاغذهای خاص و کارتن
انواع مختلف کاغذ و کارتن، به ترکیبات شیمیایی متفاوتی نیاز دارند. در این بخش، به نقش نمک در تولید برخی از کاغذهای خاص و کارتن می‌پردازیم.
۴-۱. نقش نمک در تولید کاغذهای مقاوم به رطوبت
کاغذهای مقاوم به رطوبت برای بسته‌بندی مواد غذایی، محصولات بهداشتی و سایر کاربردهای خاص استفاده می‌شوند. در تولید این کاغذها، ترکیبات نمک نقش مهمی دارند:
۴-۱-۱. سولفات آلومینیوم و آلوم
این ترکیبات به همراه رزین‌های مقاوم به آب، برای آهاردهی داخلی کاغذ استفاده می‌شوند. آن‌ها با ایجاد پیوند بین رزین و الیاف سلولز، باعث آبگریزی کاغذ می‌شوند.
۴-۱-۲. استئارات سدیم (C₁₇H₃₅COONa)
استئارات سدیم یک نمک صابونی است که به عنوان عامل آبگریزکننده در تولید کاغذهای مقاوم به رطوبت استفاده می‌شود. این ماده معمولاً به عنوان بخشی از سیستم آهاردهی سطحی به کار می‌رود.
۴-۲. نقش نمک در تولید کاغذهای رنگی
کاغذهای رنگی در کاربردهای مختلف مانند چاپ، بسته‌بندی و کاربردهای تزئینی استفاده می‌شوند. در تولید این کاغذها، ترکیبات نمک به عنوان ثبات‌دهنده رنگ و کمک‌کننده به جذب رنگ‌ها توسط الیاف استفاده می‌شوند:
۴-۲-۱. سولفات آلومینیوم و کلرید سدیم
این ترکیبات به عنوان دندانه (mordant) برای تثبیت رنگ‌های اسیدی و مستقیم روی الیاف سلولز استفاده می‌شوند. آن‌ها با ایجاد پیوند بین رنگ و الیاف، باعث افزایش ثبات رنگ می‌شوند.
۴-۲-۲. کلرید سدیم (NaCl)
کلرید سدیم در فرآیند رنگرزی کاغذ با رنگ‌های مستقیم استفاده می‌شود. این ماده با افزایش قدرت یونی محلول، به جذب بهتر رنگ توسط الیاف کمک می‌کند.
۴-۳. نقش نمک در تولید کارتن و کاغذهای بسته‌بندی
کارتن و کاغذهای بسته‌بندی باید استحکام، مقاومت و خواص فیزیکی خاصی داشته باشند. ترکیبات نمک در بهبود این خواص نقش دارند:
۴-۳-۱. سولفات سدیم (Na₂SO₄)
سولفات سدیم در فرآیند کرافت که روش اصلی تولید خمیر برای کارتن است، نقش مهمی دارد. خمیر کرافت به دلیل مقاومت بالا، انتخاب اصلی برای تولید کارتن است.
۴-۳-۲. کلرید سدیم (NaCl) و کربنات سدیم (Na₂CO₃)
این ترکیبات در فرآیند بازیافت کارتن و کاغذ استفاده می‌شوند. آن‌ها به جداسازی جوهر و سایر آلاینده‌ها از الیاف بازیافتی کمک می‌کنند.
گروه کارخانجات گل نمک با تأمین انواع نمک با خلوص متناسب با نیازهای صنعت کاغذ و کارتن‌سازی، به تولید محصولات باکیفیت کمک می‌کند. فروش عمده انواع نمک صنعتی برای کاربردهای خاص در تولید کاغذهای ویژه و کارتن، از خدمات تخصصی این مجموعه است.
بخش پنجم: سیستم‌های بازیابی شیمیایی و نقش نمک
یکی از مهم‌ترین جنبه‌های صنعت کاغذ و کارتن‌سازی، سیستم بازیابی شیمیایی است که امکان استفاده مجدد از مواد شیمیایی را فراهم می‌کند. این سیستم هم از نظر اقتصادی و هم از نظر زیست‌محیطی اهمیت دارد.
۵-۱. سیستم بازیابی در فرآیند کرافت
سیستم بازیابی در فرآیند کرافت، پیچیده‌ترین و کامل‌ترین سیستم بازیابی در صنعت کاغذ است. این سیستم شامل مراحل زیر است:
۵-۱-۱. تغلیظ مایع سیاه
مایع سیاه (پساب پخت حاوی لیگنین و مواد شیمیایی مصرف شده) ابتدا تغلیظ می‌شود تا غلظت مواد جامد آن به حدود ۶۵-۷۵% برسد.
۵-۱-۲. سوزاندن در کوره بازیابی
مایع سیاه تغلیظ شده در کوره بازیابی سوزانده می‌شود. در این مرحله، مواد آلی (عمدتاً لیگنین) می‌سوزند و انرژی تولید می‌کنند، در حالی که مواد معدنی (ترکیبات سدیم) به صورت مذاب در کف کوره جمع می‌شوند. در این مرحله، سولفات سدیم به سولفید سدیم احیا می‌شود:
Na₂SO₄ + 4C → Na₂S + 4CO
۵-۱-۳. انحلال مذاب
مذاب خارج شده از کوره (عمدتاً شامل کربنات سدیم و سولفید سدیم) در آب حل می‌شود و “مایع سبز” را تشکیل می‌دهد.
۵-۱-۴. علیات آهک‌زنی
مایع سبز با آهک (CaO) واکنش می‌دهد تا هیدروکسید سدیم تشکیل شود:
Na₂CO₃ + CaO + H₂O → 2NaOH + CaCO₃
محصول این مرحله “مایع سفید” (شامل هیدروکسید سدیم و سولفید سدیم) است که مجدداً برای پخت چیپس چوب استفاده می‌شود.
۵-۱-۵. بازیابی آهک
کربنات کلسیم تولید شده در مرحله قبل، در کوره آهک حرارت داده می‌شود تا مجدداً به اکسید کلسیم (آهک) تبدیل شود:
CaCO₃ → CaO + CO₂
۵-۲. جبران تلفات با افزودن نمک تازه
علی‌رغم کارایی بالای سیستم بازیابی، همواره بخشی از مواد شیمیایی از سیستم خارج می‌شود. این تلفات باید با افزودن مواد شیمیایی تازه جبران شود:
۵-۲-۱. سولفات سدیم (Na₂SO₄)
سولفات سدیم مهم‌ترین ماده شیمیایی افزوده شده به سیستم بازیابی است. این ماده معمولاً به کوره بازیابی اضافه می‌شود تا جبران تلفات سدیم و گوگرد را بکند.
۵-۲-۲. کربنات سدیم (Na₂CO₃) و هیدروکسید سدیم (NaOH)
این مواد نیز ممکن است به سیستم بازیابی اضافه شوند تا جبران تلفات سدیم را بکنند، اما استفاده از آن‌ها کمتر از سولفات سدیم است.
گروه کارخانجات گل نمک با تأمین سولفات سدیم و سایر ترکیبات نمک با خلوص بالا برای سیستم بازیابی، به پایداری و کارایی این سیستم کمک می‌کند. فروش عمده انواع نمک صنعتی با مشخصات فنی دقیق، اطمینان از عملکرد مناسب سیستم بازیابی را فراهم می‌کند.
بخش ششم: چالش‌های زیست‌محیطی و راهکارها
استفاده از ترکیبات نمک در صنعت کاغذ و کارتن‌سازی، علی‌رغم مزایای فنی و اقتصادی، با چالش‌های زیست‌محیطی نیز همراه است. در این بخش، به بررسی این چالش‌ها و راهکارهای موجود می‌پردازیم.
۶-۱. چالش‌های زیست‌محیطی
۶-۱-۱. شوری پساب
یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی، شوری بالای پساب‌های تولیدی است. ترکیبات نمک محلول در آب، در فرآیندهای تصفیه معمول حذف نمی‌شوند و می‌توانند به منابع آب سطحی و زیرزمینی راه یابند. شوری بالا می‌تواند بر اکوسیستم‌های آبی، کیفیت آب آشامیدنی و خاک‌های کشاورزی تأثیر منفی بگذارد.
۶-۱-۲. ترکیبات آلی کلرینه
در فرآیندهای سفیدسازی با ترکیبات کلر، ترکیبات آلی کلرینه (AOX) تشکیل می‌شوند که برخی از آن‌ها سمی و پایدار هستند. این ترکیبات می‌توانند در محیط زیست تجمع یابند و برای موجودات زنده مضر باشند.
۶-۱-۳. مصرف انرژی
فرآیندهای بازیابی شیمیایی، به‌ویژه کوره بازیابی و کوره آهک، مصرف انرژی بالایی دارند که عمدتاً از سوخت‌های فسیلی تأمین می‌شود. این امر منجر به انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلاینده‌های هوا می‌شود.
۶-۱-۴. تولید پسماند جامد
فرآیندهای بازیابی شیمیایی منجر به تولید پسماندهای جامد مانند لجن سبز (green dregs) و لجن آهک (lime mud) می‌شوند که باید به روش مناسب دفع شوند.
۶-۲. راهکارهای کاهش اثرات زیست‌محیطی
۶-۲-۱. سفیدسازی بدون کلر عنصری (ECF) و کاملاً بدون کلر (TCF)
استفاده از روش‌های سفیدسازی بدون کلر عنصری (ECF) که در آن از دی‌اکسید کلر به جای کلر استفاده می‌شود، و یا روش‌های کاملاً بدون کلر (TCF) که از اکسیژن، ازن و پراکسید هیدروژن استفاده می‌کنند، می‌تواند تولید ترکیبات آلی کلرینه را کاهش دهد.
۶-۲-۲. سیستم‌های بسته و حذف تخلیه پساب
توسعه سیستم‌های بسته که در آن‌ها پساب تصفیه و مجدداً استفاده می‌شود، می‌تواند مصرف آب و تخلیه پساب را کاهش دهد. فناوری‌های پیشرفته تصفیه مانند اسمز معکوس، تبخیر چندمرحله‌ای و الکترودیالیز می‌توانند به حذف نمک‌ها از پساب کمک کنند.
۶-۲-۳. استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر
استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند زیست‌توده، انرژی خورشیدی و انرژی باد برای تأمین انرژی مورد نیاز فرآیندها می‌تواند انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد.
۶-۲-۴. بازیافت و استفاده مجدد از پسماندها
بازیافت پسماندهای جامد مانند لجن سبز و لجن آهک برای استفاده در کاربردهای دیگر مانند اصلاح خاک، تولید مصالح ساختمانی یا تثبیت پسماندهای اسیدی، می‌تواند به کاهش حجم پسماند دفعی کمک کند.
گروه کارخانجات گل نمک با درک اهمیت مسائل زیست‌محیطی، همواره در تلاش برای توسعه محصولات و روش‌های پایدار است. این مجموعه با ارائه نمک با خلوص بالا و کاهش ناخالصی‌های مضر، به کاهش اثرات زیست‌محیطی صنعت کاغذ و کارتن‌سازی کمک می‌کند. فروش عمده انواع نمک با رعایت اصول توسعه پایدار، از اولویت‌های این مجموعه است.
بخش هفتم: نوآوری‌ها و روندهای آینده
صنعت کاغذ و کارتن‌سازی همواره در حال تحول و نوآوری است. در این بخش، به بررسی نوآوری‌ها و روندهای آینده در استفاده از نمک و جایگزین‌های آن در این صنعت می‌پردازیم.
۷-۱. نوآوری‌ها در استفاده از نمک
۷-۱-۱. نمک‌های زیست‌سازگار
توسعه و استفاده از نمک‌های آلی و زیست‌سازگار مانند نمک‌های اسیدهای آلی (سیترات‌ها، لاکتات‌ها) به جای نمک‌های معدنی سنتی، می‌تواند اثرات زیست‌محیطی را کاهش دهد. این نمک‌ها زیست‌تخریب‌پذیر هستند و کمتر در محیط زیست تجمع می‌یابند.
۷-۱-۲. فناوری‌های نانو
استفاده از نانوذرات نمک و نانوکامپوزیت‌های حاوی نمک می‌تواند کارایی فرآیندها را افزایش دهد و مصرف مواد شیمیایی را کاهش دهد. برای مثال، نانوذرات سیلیکات سدیم می‌توانند به عنوان تثبیت‌کننده‌های کارآمدتر در سفیدسازی با پراکسید عمل کنند.
۷-۱-۳. سیستم‌های هوشمند کنترل و دوزینگ
توسعه سیستم‌های هوشمند کنترل و دوزینگ مواد شیمیایی که بر اساس پارامترهای فرآیند و کیفیت محصول، میزان مصرف نمک و سایر مواد شیمیایی را بهینه می‌کنند، می‌تواند به کاهش مصرف و افزایش کارایی کمک کند.
۷-۲. جایگزین‌های زیستی برای ترکیبات نمک
۷-۲-۱. آنزیم‌ها
استفاده از آنزیم‌ها به جای مواد شیمیایی در فرآیندهای مختلف مانند خمیرسازی، سفیدسازی و پالایش، می‌تواند مصرف مواد شیمیایی را کاهش دهد. آنزیم‌ها انتخابی‌تر عمل می‌کنند و در شرایط ملایم‌تری فعال هستند که منجر به مصرف انرژی کمتر می‌شود.
۷-۲-۲. پلیمرهای زیستی
پلیمرهای زیستی مانند کیتوزان، نشاسته اصلاح شده و سلولز میکروکریستالین می‌توانند به عنوان جایگزین برخی از ترکیبات نمک در فرآیندهای کاغذسازی استفاده شوند. این مواد زیست‌تخریب‌پذیر هستند و اثرات زیست‌محیطی کمتری دارند.
۷-۳. روندهای آینده
۷-۳-۱. کاغذ و کارتن زیست‌پایه
توسعه کاغذ و کارتن تولید شده از منابع زیست‌پایه و با استفاده از مواد شیمیایی زیست‌سازگار، یکی از روندهای مهم آینده است. این محصولات اثرات زیست‌محیطی کمتری دارند و با اصول اقتصاد چرخشی سازگارتر هستند.
۷-۳-۲. بیوپالایشگاه‌های یکپارچه
توسعه بیوپالایشگاه‌های یکپارچه که در آن‌ها علاوه بر کاغذ و کارتن، محصولات با ارزش افزوده بالاتر مانند بیوپلاستیک‌ها، مواد شیمیایی زیست‌پایه و سوخت‌های زیستی نیز تولید می‌شوند، یکی دیگر از روندهای آینده است. در این سیستم‌ها، استفاده از مواد شیمیایی و انرژی بهینه‌تر می‌شود.
۷-۳-۳. دیجیتالی شدن و هوش مصنوعی
استفاده از فناوری‌های دیجیتال و هوش مصنوعی برای بهینه‌سازی فرآیندها، کاهش مصرف مواد شیمیایی و انرژی، و بهبود کیفیت محصول، یکی از روندهای مهم در صنعت کاغذ و کارتن‌سازی است. این فناوری‌ها می‌توانند به تشخیص به موقع مشکلات، پیش‌بینی نیازها و بهینه‌سازی مصرف مواد شیمیایی از جمله ترکیبات نمک کمک کنند.
گروه کارخانجات گل نمک با سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه و همکاری با مراکز علمی و صنعتی، همواره در تلاش برای همگامی با نوآوری‌ها و روندهای جدید است. این مجموعه با توسعه محصولات نوآورانه و سازگار با محیط زیست، به پیشرفت صنعت کاغذ و کارتن‌سازی کمک می‌کند. فروش عمده انواع نمک با کیفیت مناسب برای کاربردهای نوین، یکی از اهداف اصلی این مجموعه است.
نمک در صنعت کاغذ و کارتن سازی
نمک و ترکیبات آن نقشی حیاتی درصنعت کاغذ و کارتن سازی ایفا می‌کنند. از خمیرسازی و سفیدسازی گرفته تا پالایش و تولید محصول نهایی، ترکیبات مختلف نمک در هر مرحله از فرآیند تولید حضور دارند و خواص فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی محصول را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
در فرآیند کرافت که رایج‌ترین روش تولید خمیر کاغذ است، ترکیبات سدیم مانند هیدروکسید سدیم، سولفید سدیم و سولفات سدیم نقش کلیدی دارند. در سفیدسازی نیز ترکیبات نمک مانند هیپوکلریت سدیم، کلرات سدیم و سیلیکات سدیم استفاده می‌شوند.
سیستم بازیابی شیمیایی که امکان استفاده مجدد از مواد شیمیایی را فراهم می‌کند، یکی از مهم‌ترین جنبه‌های صنعت کاغذ است که در آن ترکیبات نمک بازیافت و مجدداً استفاده می‌شوند. این سیستم هم از نظر اقتصادی و هم از نظر زیست‌محیطی اهمیت دارد.
با افزایش نگرانی‌های زیست‌محیطی، صنعت کاغذ و کارتن سازی به سمت استفاده پایدارتر از منابع و کاهش اثرات زیست‌محیطی حرکت کرده است. روش‌های سفیدسازی بدون کلر، سیستم‌های بسته برای کاهش تخلیه پساب، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و بازیافت پسماندها، از جمله راهکارهای کاهش اثرات زیست‌محیطی هستند.
نوآوری‌ها و روندهای آینده مانند استفاده از نمک‌های زیست‌سازگار، فناوری‌های نانو، آنزیم‌ها و پلیمرهای زیستی، کاغذ و کارتن زیست‌پایه، بیوپالایشگاه‌های یکپارچه، و دیجیتالی شدن و هوش مصنوعی، آینده روشنی را برای صنعت کاغذ و کارتن‌سازی نوید می‌دهند.
گروه کارخانجات گل نمک با تأمین انواع نمک با کیفیت و خلوص مناسب برای صنعت کاغذ و کارتن سازی، نقش مهمی در کیفیت محصولات نهایی و کارایی فرآیندها ایفا می‌کند. این مجموعه با درک اهمیت پایداری و نوآوری، همواره در تلاش برای ارائه محصولات و خدمات منطبق با نیازهای در حال تغییر این صنعت است. فروش عمده انواع نمک با کیفیت تضمین شده و پشتیبانی فنی مناسب، این مجموعه را به شریکی قابل اعتماد برای صنعت کاغذ و کارتن سازی تبدیل کرده است.
گروه کارخانه جات گل نمک بیش از سه دهه است که در تأمین نیاز صنایع وابسته به تولید نمک صنعتی در کشور فعال است. تولید انواع نمک دانه بندی شده با بیشترین دقت در دانه بندی و بالاترین کیفیت از نظر خلوصی محصولات به دلیل برخورداری از یکی از بزرگترین و خالص ترین معادن سنگ نمک در منطقه. 