تشخیص نمک صنعتی از نمک خوراکی: بی شک یکی از مواد غذایی پر استفاده، ضروری و پایه ثابت تمام غذاها و اغلب خوراکیها، نمک است. نمک، یون NACL، بلوری سفید رنگ است که از طرق مختلف دریایی(از دریاچه نمک)، به صورت معدنی و کوهی و… به دست میآید. این بلور معدنی پر فایده در طی مراحل فرآوری و با اعمال تغییرات، در انواع گوناگون تصفیه شده و یددار، با درصد خلوص و ترکیبات مختلف در دسترس افراد، صنایع و مشاغل قرار میگیرد.
بسیاری از افراد تصور میکنند که تنها نمک موجود، نمک خوراکی است که روزانه در غذاها، به همراه خوراکیها و میوه و… مصرف میکنیم، اما در واقع اینطور نیست. نمک به دست آمده از طبیعت، بسته به نوع منبع برداشت، دریایی یا کوهی، مراحل فرآوری و تصفیه، ترکیبات و عناصر به دو دسته کلی تقسیم میشود.
دو نوع نمک صنعتی و خوراکی که در ترکیبات، درصد خلوص سنگ نمک، شیوههای نگهداری و البته کاربردها متفاوت هستند، به طور گسترده در صنایع و مشاغل مختلف به کار برده میشوند.
شاید برایتان جالب باشد بدانید که نمکی که همه به صورت روزانه مصرف میکنیم، با اندک تفاوتی در ترکیب، به صورت صنعتی در حوزههای چرم سازی، اسید سازی، صنعت کشاورزی، حمل و نقل جادهای، لبنیات سازی، نساجی، کلر سازی، محصولات آرایشی و بهداشتی و بسیاری صنایع دیگر مورد استفاده قرار میگیرد.
اما چه مشخصههایی نمک خوراکی را از نمک صنعتی متمایز میکند؟ تفاوت اصلی دو نوع نمک صنعتی و خوراکی در چیست؟ دانه بندی، خرید و نگهداری هر کدام از نمکها چگونه است؟ نمک صنعتی چه انواعی دارد و در چه حوزههایی مورد استفاده قرار میگیرد و نمک خوراکی چطور؟
در این مقاله قصد داریم به طور جامع و کامل به بررسی انواع نمک، ویژگیهای منحصر به فرد و تمایز دهنده هر یک، انواع و کاربردهایشان بپردازیم و راهنمای جامعی برای انتخاب، خرید و نگهداری هر یک ارائه دهیم. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
ویژگیهای متمایز کننده نمک خوراکی و صنعتی
نمک صنعتی و خوراکی در ویژگیهای مختلفی از جمله درصد خلوص و ترکیبات، کاربردها و حوزه استفاده، مراحل فرآوری، روش نگهداری و انواع از یکدیگر متمایز میشوند. برای تشخیص بهتر نمک خوراکی از نمک صنعتی بهتر است به طور مختصر و مفید با هر یک از این پارامترها آشنا شویم.
-
درصد خلوص؛ مهمترین مشخصه تمایز دهنده نمک صنعتی و خوراکی
شاید برای بار اول که نام نمک صنعتی و خوراکی را بشنوید، خیال کنید که نمک صنعتی و خوراکی دو ماده کاملا متفاوت بوده و تنها در نام و ترکیب یونی بهم شبیه هستند، اما در واقع این دو نوع نمک از یک ماده اصلی با درصد خلوص و ترکیبات شیمیایی متفاوت تشکیل شدهاند.
نمک و ترکیبات معدنی مختلف که از منابع طبیعی به دست میآیند، اغلب به صورت ترکیب با دیگر مواد آلی و معدنی، فلزات سنگین و… یافت میشوند. هر چه مقدار این مواد در ترکیب با ماده اصلی (که در اینجا نمک، یا پیوند یونی سدیم کلرید است) بیشتر باشد، درصد خلوص کاهش مییابد.
مهمترین ویژگی برای تشخیص نمک صنعتی از نمک خوراکی، استفاده از روشهای سنجش درصد خلوص ماده است. نمک با درصد خلوص بالای ۹۵ به عنوان نمک خوراکی برداشت شده و با فرآوری و اعمال تغییرات مورد استفاده خوراکی قرار میگیرد.
اما نمک با درصد خالصی زیر ۹۵٪، نمک صنعتی نام گرفته، با شیوههای دانه بندی به انواع گوناگون نمک صدفی، نمک شیلاتی، نمک شکری و.. تقسیم میشود و بنا به ویژگیهای منحصر به فرد به صنایع مختلف راه مییابد.
مطلب پیشنهادی: بزرگترین صادرکننده نمک به کشور های منطقه
-
مراحل فرآوری و اعمال تغییرات؛ روشهای ارتقای کیفیت و آمادگی برای بکارگیری نمکها
دومین وجه تمایز مهم نمک صنعتی و نمک خوراکی در مراحل فرآوری و اعمال تغییرات جهت مصرف است. بدیهی ست که هر نمک با خلوص و ویژگیهای منحصر به فرد خود در مسیر تغییرات قرار گرفته و برای مصارف گوناگون آماده میشود.
مراحل فرآوری برای نمک صنعتی از دانه بندی و تقسیم نمک به انواع مختلف بر اساس اندازه بلورها آغاز میشود. پس از اینکه نمک صنعتی به انواع شکری، شیلاتی، جادهای، صدفی و.. تقسیم شد، بنا به نوع استفاده به طور تخصصیتر در مسیر تغییرات قرار میگیرد.
مراحل فرآوری و اعمال تغییرات روی نمک خوراکی اما عمدتا به فرآیند تصفیه اختصاص مییابد. نمک خوراکی با وجود خلوص مثبت ۹۵ درصد، با ترکیبات مختلف، شن، ماسه، آهک، فلزات سنگین و… استخراج میشود. این نوع نمک که مورد استفاده غذایی قرار میگیرد، باید طی مراحل فرآوری و تصفیه از ترکیبات سمی و مضر و آلودگیها پاک شود تا برای بدن مشکلی ایجاد نکند.
بیشتر بخوانید: نمک صنعتی بهتر است یا نمک دریا
(یکی از نکات پزشکی مهم در انتخاب و خرید نمک خوراکی توجه به عبارت “تصفیه شده” روی بسته بندی نمک است. نمکهای تصفیه نشده دریا با قیمت کمتر، بدن و سلامت فرد را در معرض مشکلات متعددی قرار میدهند و باعث ناراحتیهای کلیوی، قلبی و انواع بیماریها میشوند. )
-
تفاوت روش نگهداری نمک خوراکی و نمک صنعتی
یکی از موضوعات مهم در تشخیص و استفاده از نمک خوراکی و صنعتی، شیوه نگهداری هر یک از این انواع است. در حقیقت محدودیتها و شرایط خاص نگهداری در مورد نمک خوراکی بیشتر است. نمک خوراکی باید در ظرف در بسته، محیط خشک و دور از نور خورشید نگهداری شود.
ظرف مورد استفاده نیز باید از جنس پلاستیکی رنگی یا شیشهای باشد. توجه داشته باشید که ظرف بی رنگ و برخورد نور مستقیم خورشید به نمک، ماده مفید و ضروری ید در نمک را کاهش میدهد.
(ید یکی از مهمترین ضروریترین یونهای معدنی برای بدن است که در نمکهای یددار به خوبی یافت میشود. ید در تنظیم فشار خون و فعالیت هورمونی بدن تاثیر قابل توجهی داشته و کمبود آن در بدن موجب اختلالاتی میشود.
به همین دلیل است که پزشکان توصیه میکنند برای مصرف روزانه، نمک تصفیه شده ید دار خریداری کنید. نمکهای دریا طی فرآیند تبخیر و تابش خورشید به مقدار زیادی از ید خود را از دست داده و نیاز بدن به ید را پاسخ نمیدهند.)
اما روش نگهداری نمک صنعتی؛ در واقع شرایط نگهداری نمک صنعتی به اندازه نمک خوراکی سفت و سخت نیست. نمکهای صنعتی در مجاورت نور آسیبی نمیبینند و در ظروف مختلف قابل نگهداری هستند. تنها باید در محلی خشک و دور از رطوبت نگه داشته شوند تا به صورت کلوخههای غیرقابل استفاده در نیایند.
مطلب پیشنهادی: از نمک صنعتی چه استفاده هایی می شود
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم به طور کامل و کاربردی به مهمترین مشخصههای تمایز دهنده و راههای تشخیص نمک صنعتی از نمک خوراکی بپردازیم. با مطالعه این مطلب میتوانید با انواع نمک، درصد خلوص و ترکیبات معدنی، شیوه نگهداری هر یک آشنا شوید.
در هنگام خرید نمک خوراکی نکات ذکر شده در مطلب را به خاطر داشته باشید و سالمترین و غنیترین نمک را تهیه نمایید.
بیشتر بخوانید: بهترین و بد ترین نمک برای مصرف خوراکی