تاثیر نمک در زندگی بشر

تاثیر نمک در زندگی بشر: به شخصه باور دارم کسب اطلاعات و دانستن حقایق در مورد مواد و وسایلی که در زندگی زیاد با آن سر و کار داریم می‌تواند جذاب‌تر و تاثیرگذارتر از مباحث علمی دور و غیر قابل لمس باشد؛ از این جهت است که در این نوشته می‌خواهم در مورد ماده‌ای صحبت کنم که از جمله نجات بخش‌های حیات بشر بوده است.

ماده‌ای که همچون معجون جادویی افسانه‌ها مقدار کمی از آن می‌تواند حافظ حیات فرد باشد و کمبود آن به سرعت فرد را از پا در آورد. تپش قلب را از حالت طبیعی خارج کرده و سیستم حرکت و اعصاب را از کار بیندازد. اما توجه داشته باشید نجات بخشی که خوی قاتلان را نیز در خود دارد و تحت عنوان سم سفید رنگ نیز شناخته می‌شود.

درست حدس زدید! می‌خواهم راجع به نمک صحبت کنم. نمک یا به عنوان علمی یون سدیم کلرید، بلور معدنی پر فایده‌ای که بر خلاف سایر ترکیبات یونی و شیمیایی گمنام نیست. این ماده معدنی نه تنها در قالب نمک خوراکی و نمک صنعتی در حوزه سلامت و صنعت به کمک بشر آمده، بلکه از روزگاران گذشته در حوزه‌های گسترده از مراسمات مذهبی و تجارت تا نگهداری مواد و مومیایی مردگان در مصر مورد توجه مردمان بوده است.

 وقایع باستانی نشان می‌دهد انسان‌های ماقبل تاریخ به خواص فوق العاده نمک پی برده بودند؛ مردمان چین از ۲۷۰۰ سال پیش از میلاد نمک را به طور گسترده در امور خود مورد استفاده قرار می‌دادند. یعنی چیزی حدود ۴۷۰۰ سال پیش! ایشان‌ در کتب باستانی خود حدود ۴۰ نمک را معرفی کرده و دو روش کارآمد استخراج آن را شرح داده بودند!!

شاید بسیاری از ما نمک را تنها با چند گرم ادویه طعم دهنده غذا و خوراک بشناسیم. اما تاثیر نمک در زندگی بشر چیزی فراتر از این حرف‌ها است!

نمک، آغازگر جنگ‌ها، توسعه دهنده تاریخ و هنر

نمکی که ما بی توجه به خواص و نقش مهمش بر زندگی‌مان در سفره‌ می‌گذاریم، دلیل اصلی بسیاری جنگ‌ها، برکناری دولت‌ها، استقلال سرزمین‌ها بوده است. ریشه بسیاری آثار علمی، تاریخی و هنری به نمک، این بلور معدنی شگفت انگیز بازمی‌گردد.

این دانه‌های شفاف نمک روزگاری به عنوان پول رایج و ارزی مهم در سرزمین‌ها به‌کار می‌رفتند. نمک‌ ها نه تنها در مذاهب یونان بلکه در آیین بودا، مذهب شینتو و بسیاری مذاهب دیگر نیز از ارزش بالا و جایگاهی خاص برخوردار بودند. مصریان باستان که به قابلیت منحصر به فرد و بی نظیر  گل نمک در نگهدارنگی پی برده بودند، آن را در مومیایی مردگان خود به‌کار می‌بردند.

درباره نمک این ماده ارزشمند و فوق العاده در طول تاریخ و در سنت‌های گوناگون داستان‌های بسیار وجود دارد. ضرب المثل‌ها و عقاید خرافی که سال‌های سال زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده‌اند.

همه این موارد از تاثیر نمک در زندگی بشر از دیرباز تاکنون و مصادیقی از ارزش بالای این ماده معدنی هستند. اما برای اینکه بهتر با تاثیرات نمک بر زندگی انسان آشنا شوید در ادامه به طور اختصاصی به تاثیر نمک خوراکی و نمک صنعتی روی حوزه‌های مذهبی، سلامت و پزشکی، صنعت و دیگر حوزه‌های مهم خواهیم پرداخت.

نگاهی به جایگاه نمک از گذشته تاکنون

از جمله نشانه‌های ارزش بالا و جایگاه ویژه نمک در گذشته می‌توان به تاثیر نمک در زندگی بشر و حوزه‌های مذهبی و تجاری اشاره کرد. کاربرد نمک در حال حاضر بیشتر در دو حوزه تغذیه و سلامت و صنایع است.

مطلب پیشنهادی: بزرگ ترین دریاچه های نمک در دنیا

جایگاه نمک در مذاهب کهن؛ نمک چه تاثیری بر مذاهب مختلف گذاشته است؟

نمک در اغلب مذاهب به عنوان ماده‌ای مقدس و ارزشمند به شمار می‌رفته است. ادیان و مذاهب یهود، مسیحیت، بودا، شینتو از جمله مذاهبی هستند که نمک را بزرگ می‌شمردند.

• در دین یهود نمک را شفا بخش می‌دانستند؛ به همین دلیل یهودیان یونان در آتشکده‌های خود نمک را تعارف کرده و نان‌هایشان را در نمک نگهداری می‌کردند.
• نمک در دین مسیحیت نیز مقدس و ارزشمند شناخته شده به طوری که عیسی(ع) رسوم مذهبی را تحت عنوان The salt of the eart معرفی کرده است. از جمله این رسوم مذهب می‌توان به استفاده از نمک در آداب تطهیر کلیساهای کاتولیک و مراسم غسل تعمید اشاره کرد.
• بوداییان نیز نمک را دفع کننده شیطان می‌دانند. از رسوم برگرفته از این باور می‌توانیم این مورد را متذکر شویم که بوداییان رسم دارند پس از مراسم تشیع جنازه مردگان خود روی شانه‌های افراد حاضر در مراسم نمک بریزند تا شیاطین را از ایشان دور نمایند.

بیشتر بخوانید: ویژگی های معدن سنگ نمک

جایگاه نمک در دنیای اقتصاد و تجارت

در طول تاریخ نمک یکی از گرانبهاترین و کمیاب‌ترین مواد بوده است. ارزش این ماده معدنی آنچنان بالا بوده که بازرگانان قرن ۱۲ آن را هم ردیف طلا و کتاب می‌دانستند. دولت‌ها آن را مالیات بندی کرده و بسیاری سرزمین‌ها با سکه‌های نمکی خرید و فروش می‌‌کردند.

 مثال‌هایی از نمک در دنیای اقتصاد و تجارت: “طبق نوشته‌های مارکوپولو واحد پول برخی کشورها در قدیم سکه‌های نمکی با نقش خان بزرگ بوده و هنوز هم در بین برخی چادر نشینان اتیوپی پول‌های نمک رد و بدل می‌شود”، “در یونان باستان برده‌ها را پول‌هایی نمکی می‌فروختند”، “حقوق سربازان رومی نیز با واحدهای پول از جنس نمک با نام Salarium پرداخت می‌شده است” و..

تاثیر نمک خوراکی بر سلامت و تغذیه بشر

تاثیر نمک در تغذیه و خوراک و سلامت انسان بر هیچ یک از ما پوشیده نیست. نمک خوراکی ادویه‌ای ضروری و طعم دهنده اغلب غذاهاست. در تغذیه روزانه هر فرد سالم باید به مقدار لازم نمک وجود داشته باشد. اگر این مقدار (که طبق استاندارد سازمان بهداشت جهانی ۵ گرم در روز برای هر فرد است) کم یا زیاد شود، فرد دچار مشکلات جدی می‌شود و گاها در معرض خطر مرگ قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: بزرگترین صادرکننده نمک به کشور های منطقه

مقدار کافی نمک خوراکی سیستم گردش خون و فشار خون را تنظیم کرده، در فعالیت دستگاه عصبی و حرکتی نقش اساسی ایفا می‌کند و در تنظیم متابولیسم بدن و سیستم هورمونی نیز تاثیر به سزایی دارد.

تاثیر نمک تاثیر نمک در زندگی بشر و صنعت

شاید اگر سروکاری با صنعت نداشته باشید، تصور کنید که تنها کاربرد نمک در عصر حاضر به صورت نمک خوراکی و در تغذیه و سلامت است اما نمک‌ها دو دسته هستند و بر اساس خلوص به نمک خوراکی و صنعتی تقسیم بندی می‌شوند. نمک‌ صنعتی انواع گوناگونی دارد و شامل نمک شیلاتی، نمک شکری، نمک صدفی، نمک پودری، نمک نخودی، نمک جاده و.. می‌شود.

 انواع نمک صنعتی در صنایع چرم سازی، نهادهای دام و طیور، کارخانجات تولید کاغذ، اسید سازی و کلر سازی، صنایع آرایشی و بهداشتی، لبنیات سازی، صنایع غذایی، صنایع نساجی، چرم سازی، پتروشیمی، حفاری، سختی گیری آب و کاهش لغزندگی جاده‌ها کاربرد دارند.

سخن پایانی

در این نوشته سعی کردیم به طور کامل و کاربردی به تاثیر نمک در زندگی بشر از لحاظ مذهبی، اقتصادی و تجاری، سلامت و تغذیه بپردازیم. نمک از جمله مواد معدنی ضروری برای سلامت ماست که بر عکس دورانهای کهن امروزه در دسترس و فراوان است. پس قدر آن را بدانیم و با استفاده مقدار کافی از آن زندگی سالم را تجربه کنیم.

به مطالعه ادامه دهید: نمک صنعتی بهتر است یا نمک دریا